Cẩm nang du lịch

Xôi Ngũ Sắc Hà Giang | Món Đặc Sản Truyền Thống Của Người Tày

Hà Giang 5:15 - 07/06/2023
4.8/5 - (72 bình chọn)

Xôi ngũ sắc Hà Giang là món ăn đơn giản nhưng lại là một phần văn hóa trên bàn ăn vào các dịp lễ, Tết. Vì vậy, ngay bây giờ độc giả hãy cùng 2Trip tìm hiểu về nguyên liệu cũng như ý nghĩa đặc biệt của món đặc sản này nhé!

Món xôi ngũ sắc tại nơi "địa đầu Tổ quốc" được sử dụng trong nhiều dịp lễ tết và các dịp đặc biệt và còn được coi như một món chính trong các bữa tiệc gia đình
Món xôi ngũ sắc tại nơi “địa đầu Tổ quốc” được sử dụng trong nhiều dịp lễ tết và các dịp đặc biệt và còn được coi như một món chính trong các bữa tiệc gia đình (Nguồn: khoailomo.com)

Giới thiệu chung về xôi ngũ sắc Hà Giang

1. Ý nghĩa của món xôi ngũ sắc là gì?

Món xôi ngũ sắc tại nơi “địa đầu Tổ quốc” là một món ăn quan trọng trong các bữa ăn của dân tộc miền núi Đông Bắc. Tên “ngũ sắc” được hình thành  món xôi này có đến 5 màu sắc nổi bật như trắng, vàng, tím, đỏ, xanh. Chúng tượng trưng cho 5 yếu tố của thiên nhiên: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

(Nguồn: mia.vn)

Màu xanh tượng trưng cho yếu tố mộc cùng mong muốn mùa màng bội thu, cây cối tươi tốt. Màu vàng lại là tượng trưng cho hành trung tâm của thổ với quan điểm tôn thờ đất đai mà trời đất ban tặng, mong ước cho thổ nhưỡng luôn màu mỡ. Trong đó, màu tím tương ứng với yếu tố thủy và màu trắng tượng trưng cho mệnh kim.

Khi tất cả kết hợp với nhau, chúng mang đến một tổng thể bắt mắt và tạo nên một sự hài hòa với luật âm dương và ngũ hành. Sự hài hòa này góp phần tạo nên một môi trường tươi tốt cho mối quan hệ giữa Thiên, Địa và Nhân.

(Nguồn: luxtour.com.vn)

Ngoài ra, xôi ngũ sắc còn là một món đặc sản Hà Giang đầy hấp dẫn từ những màu sắc đa dạng của rau, quả và bột gạo, tạo cảm giác ngon miệng với hương vị đậm đà. Bên cạnh đó, nó còn là biểu tượng cho sự tài hoa và chăm chỉ của phụ nữ Tày.

Hình ảnh xôi ngũ sắc Hà Giang xuất hiện trong những ngày lễ trọng đại của bà con đồng bào dân tộc Tày ở vùng núi cao của Tổ quốc
Hình ảnh xôi ngũ sắc Hà Giang xuất hiện trong những ngày lễ trọng đại của bà con đồng bào dân tộc Tày ở vùng núi cao của Tổ quốc (Nguồn: nhandan.vn)

Xôi ngũ sắc có nguồn gốc xa xưa và đầy sâu sắc về lịch sử và văn hóa. Nó tượng trưng cho khát vọng đoàn kết giữa các anh em dân tộc, cho sự thịnh vượng, cầu mong mưa thuận gió hòa, tôn thờ đất đai, cuộc sống an yên đến với bản làng và gia đình. Vì thế, xôi ngũ sắc từ bao đời nay đã trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh quan trọng, luôn có mặt trong các hoạt động cộng đồng, dịp lễ hội và trên cả bàn thờ gia tiên.

Xem thêm: Homestay Quản Bạ Hà Giang | 07 Cơ Sở Với Không Gian Độc Đáo Và Chất Lượng Tuyệt Vời

Cách làm xôi ngũ sắc chuẩn vị ở Cao nguyên đá

1. Nguyên liệu làm món xôi ngũ sắc dẻo thơm

Nguyên liệu dùng để làm xôi ngũ sắc trên vùng núi cao bao gồm các loại lá cây rừng tự nhiên và gạo nếp cái hoa vàng. Lá cây được dùng để tạo màu cho xôi và người dân Tày hay sử dụng loại gạo nếp hoa vàng để nấu xôi có vị dẻo thơm.

Người dân Tày thường sử dụng loại gạo nếp hoa vàng để nấu xôi có vị dẻo thơm bởi chúng có chất lượng tốt, bổ dưỡng
Người dân Tày thường sử dụng loại gạo nếp hoa vàng để nấu xôi có vị dẻo thơm bởi chúng có chất lượng tốt, bổ dưỡng (Nguồn: ketnoi.nongnghiep.vn)

Xem thêm: Khám Phá Sông Nho Quế Hà Giang | Kinh Nghiệm Đi Thuyền Trên Sông

2. Công đoạn chế biến món xôi ngũ sắc

Đồng bào người Tày chủ yếu sử dụng loại gạo nếp cái hoa vàng để nấu những nồi xôi ngũ sắc  ngon đúng chuẩn. Trước khi mang đi nấu, người ta sẽ ngâm gạo trong nước qua đêm từ 6 tới 8 tiếng đồng hồ để hạt gạo nở đều và cho ra thành phẩm xôi dẻo mềm. Tiếp theo, xôi sẽ được đồ trên bếp lửa hồng và đượm than, để cho xôi chín đều và có mùi thơm của khói.

Gạo được ngâm trong nước một cách kỹ lưỡng, từ 6 tới 8 tiếng để cho hạt gạo nở đều và có thể hấp thụ đủ nước
Gạo được ngâm trong nước một cách kỹ lưỡng, từ 6 tới 8 tiếng để cho hạt gạo nở đều và có thể hấp thụ đủ nước (Nguồn: www.vietnamplus.vn)

Để tạo ra món xôi ngũ sắc có 5 màu rực rỡ khác nhau, quá trình nhuộm màu là một phần quan trọng và cần sự khéo léo của người phụ nữ Tày. Mỗi phần xôi sẽ được nhuộm với một màu sắc riêng. Khi nấu, để cho món xôi ngũ sắc đẹp mắt, đồ xôi phải theo thứ tự từ màu dễ phai  rồi đậm dần.

Khi đồ xôi, để tránh xôi bị phai màu thì thứ tự các chõ xôi cũng có quy định riêng là xếp chõ xôi trắng ở cuối cùng
Khi đồ xôi, để tránh xôi bị phai màu thì thứ tự các chõ xôi cũng có quy định riêng là xếp chõ xôi trắng ở cuối cùng (Nguồn: mia.vn)

Để nhuộm màu cho gạo, người phụ nữ Tày cần cẩn thận lựa chọn những nguyên liệu chất lượng. Màu đỏ có thể được tạo ra từ gấc hoặc lá cơm đỏ, màu xanh từ lá gừng, màu vàng từ nghệ hoặc quả dành dành, màu tím từ lá cơm đen. Cuối cùng, màu trắng chính là màu sắc nguyên thuỷ của gạo nếp cái hoa vàng.

Có vô số cách tạo hình được người Tày nghĩ ra để trang trí món xôi ngũ sắc, có thể kể đến như bông hoa 5 cánh, xếp tầng, hình bánh chưng...
Có vô số cách tạo hình được người Tày nghĩ ra để trang trí món xôi ngũ sắc, có thể kể đến như bông hoa 5 cánh, xếp tầng, hình bánh chưng… (Nguồn: truyenhinhdulich.vn)

Cách trình bày món đặc sản này cũng vô cùng quan trọng và sáng tạo. Bạn có thể trang trí như một bông hoa 5 cánh, mỗi cánh sẽ được sắp xếp cho một màu sắc khác nhau hoặc khuôn gỗ để đúc xôi thành nhiều tầng. Nhờ hương vị thơm ngon và bắt mắt, xôi ngũ sắc là món ngon đặc biệt mà bất cứ ai đi du lịch Hà Giang cũng phải thử một lần.

Xem thêm: Núi Cấm Sơn Hà Giang | Khám Phá Ngọn Núi Hùng Vĩ Giữa Lòng Thành Phố

Địa điểm ăn xôi ngũ sắc Hà Giang thơm ngon

Để trải nghiệm hương vị tuyệt vời của xôi ngũ sắc, du khách có thể tìm đến các nhà hàng, quán ăn hoặc  chợ phiên Hà Giang của người Tày và những nơi đặc trưng cho món ăn này. Hầu hết các địa điểm đều sẵn sàng phục vụ với những loại gạo, nguyên liệu tươi ngon nhất.

Món ăn này thường được bày bán vào buổi trưa hoặc buổi sáng để người dân có thể kịp ra đồng nên du khách có thể tham khảo. Bên cạnh đó, mọi người có thể ghé các khu chợ phiên để sắm sửa những đặc sản Hà Giang mua làm quà cho người thân và bạn bè vô cùng tiện lợi.

Xôi ngũ sắc Hà Giang có thể tìm thấy ở bất cứ đâu, từ nhà hàng cho tới quán ăn vỉa hè, đặc biệt là ở chợ phiên Hà Giang
Xôi ngũ sắc Hà Giang có thể tìm thấy ở bất cứ đâu, từ nhà hàng cho tới quán ăn vỉa hè, đặc biệt là ở chợ phiên Hà Giang (Nguồn: vnbusiness.vn)

Mặc dù món ăn này thường xuất hiện vào ngày rằm, các dịp lễ nhưng hiện nay bạn có thể thấy chúng được bày bán mọi khung giờ trong ngày. Du khách đến các địa điểm du lịch Hà Giang có thể thưởng thức xôi ngũ sắc như một món điểm tâm sáng hoặc món lót dạ cho buổi trưa.

Như vậy, xôi ngũ sắc Hà Giang tuy là món ăn phổ biến trong những dịp lễ, Tết của đồng bào người Tày nhưng được du khách vô cùng ưa chuộng khi có cơ hội tới địa điểm này. Bài viết này của 2Trip nhằm giúp du khách khám phá về ý nghĩa và cách chế biến món đặc sản này.

Nguồn tham khảo:

  • Vietsense. (2021). Xôi Ngũ Sắc. [online] hagiangsensetravel.com. Có tại: https://hagiangsensetravel.com/xoi-ngu-sac-ha-giang-n.html [Truy cập ngày 1/2/2023]
  • VOV.TV. (2019). Xôi ngũ sắc – món ăn đậm nét Hà Giang. [online] truyenhinhdulich.vn. Có tại: https://truyenhinhdulich.vn/am-thuc/xoi-ngu-sac-mon-an-dam-net-ha-giang-2334.html [Truy cập ngày 1/2/2023]
  • Cao Nguyên Đá Food. (2020). Cách làm Xôi ngũ sắc Người Tày Hà Giang Tinh hoa ẩm thực vùng cao. [online] caonguyendafood.com. Có tại: https://caonguyendafood.com/xoi-ngu-sac-ha-giang-tinh-hoa-am-thuc-dac-san-vung-cao.html [Truy cập ngày 1/2/2023]
  • Halohagiang.com.vn. (2020). Xôi Ngũ Sắc Hà Giang – Món Đặc Sản Nổi Tiếng, Hấp Dẫn. [online] halohagiang.com.vn. Có tại: https://halohagiang.com.vn/xoi-ngu-sac-ha-giang/ [Truy cập ngày 1/2/2023]

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

4.8/5 - (72 bình chọn)

Tin liên quan

2Trip Việt Nam 07/06/2023

Dạo Hồ Tuyền Lâm Đà Lạt ngắm cảnh sắc thiên nhiên đầy thơ mộng

Hồ Tuyền Lâm Đà Lạt là một trong những địa điểm tham quan mà du khách không nên bỏ lỡ khi có dịp đến thăm...

4.9/5 - (33 bình chọn)
2Trip Việt Nam 07/06/2023

9 Món ăn nhất định phải thử khi đã đặt chân đến Đà Lạt

Không chỉ nổi tiếng nhờ khung cảnh thiên nhiên thơ mộng hữu tình, đẹp như tranh vẽ mà thành phố Đà Lạt còn được biết...

4.5/5 - (81 bình chọn)
2Trip Việt Nam 11/06/2023

Trải Nghiệm Những Điều Thú Vị Tại Cửa Khẩu Săm Pun Hà Giang

Cửa khẩu Săm Pun là một mảnh đất nhỏ tại Hà Giang nhưng mang trong mình vẻ đẹp nguyên sơ cuốn hút đông đảo các...

5/5 - (70 bình chọn)
2Trip Việt Nam 13/06/2023

Khám phá Hang Sơn Đoòng – Hang động lớn nhất thế giới đầy bí ẩn

Hang Sơn Đoòng là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới, mang trong mình vẻ đẹp đầy bí ẩn, thách thức mọi thời gian....

5/5 - (33 bình chọn)

Nền tảng du lịch số 1 Việt Nam

Website hoạt động trong lĩnh vực du lịch với chủ đề chính truyền tải những thông tin về các địa điểm du lịch của Việt Nam, những kiến thức giúp bạn đọc hiểu được hơn về các vùng miền trên toàn quốc.

2Trip có một định hướng lối đi rõ ràng, là cầu nối giữa người cung cấp dịch vụ du lịch và khách hàng trải nghiệm du lịch

Đăng ký email để nhận tin mới nhất

© Bản quyền 2trip.vn 2023 -

DMCA.com Protection Status